Tăng cường giám sát xâm nhập mặn tại Sóc Trăng: hiệu quả từ các trạm quan trắc được dự án GIZ hỗ trợ

11/03/2025

Trong những năm gần đây, tình trạng xâm nhập mặn tại ĐBSCL nói chung và tỉnh Sóc Trăng nói riêng có những diễn biến ngày càng khốc liệt, cực đoan, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp, thủy sản, và đời sống người dân. Nhằm ứng phó với thách thức này, dự án “Thích ứng với biến đổi khí hậu vùng ĐBSCL (MCRP)” thuộc Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) đã hỗ trợ triển khai 7 trạm quan trắc nguồn nước tại tỉnh Sóc Trăng. Các trạm được bố trí tại các điểm trọng yếu, bao gồm các cửa sông, đập, kênh dẫn và các khu vực dễ bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi mặn. cụ thể là tạiDù Tho (huyện Mỹ Xuyên), Ngã Năm (thị xã Ngã Năm), Xẻo Chít (thị xã Ngã Năm), Rạch Mọp (huyện Long Phú), Kế Sách (thị trấn Kế Sách), Rạch Vọp (huyện Kế Sách) và Cái Trâm (huyện Kế Sách)

Mục tiêu chính của các trạm quan trắc này là cung cấp dữ liệu chính xác về thời điểm, quy mô, phạm vi và mức độ xâm nhập mặn, nhờ đó các cơ quan chức năng và người dân có các biện pháp ứng phó kịp thời. Đối tượng hưởng lợi chính từ các trạm quan trắc này bao gồm chính quyền địa phương, người dân, và các doanh nghiệp sản xuất – những nhóm trực tiếp chịu ảnh hưởng bởi tình trạng xâm nhập mặn.Mỗi trạm quan trắc được trang bị các cảm biến đo độ mặn (S), nhiệt độ nước (T), độ pH (pH), và mực nước (H). Dữ liệu được đo liên tục bởi các cảm biến và được truyền trực tiếp về máy chủ đặt tại Chi cục thủy lợi.

Hình 2. Hình ảnh 7 trạm quan trắc

Với thiết bị hiện đại ứng dụng công nghệ số, dữ liệu quan trắc được truyền tải trực tiếp từ thiết bị đo đến người dùng theo thời gian thực, giúp nâng cao hiệu quả giám sát và quản lý nguồn nước. Dữ liệu cũng được cung cấp trực tuyến và cập nhật liên tục qua website của Sở NN&PTNT, qua ứng dụng di động “Nguồn nước Cửu Long” cũng như được hiển thị tức thời và trực quan trên bảng điện tử (LED) tại trạm. Nhờ đó, người dân có thể dễ dàng tiếp cận dữ liệu nguồn nước một cách liên tục và kịp thời, qua đó chủ động ứng phó và giảm thiểu rủi ro ảnh hưởng đến đời sống và sinh kế. Tại một số khu vực nhạy cảm, trạm quan trắc còn được trang bị hệ thống cảnh báo khẩn cấp (khi độ mặn vượt ngưỡng), giúp chính quyền và người dân nhận biết và phản ứng kịp thời trước những biến động bất thường về độ mặn.

Ngoài ra, dữ liệu từ các trạm quan trắc cũng đã được kết nối với ứng dụng di động "Công dân Sóc Trăng", giúp người dân trong tỉnh dễ dàng truy cập thông tin về nguồn nước và độ mặn, từ đó đưa ra các quyết định phù hợp trong sản xuất và sinh hoạt..[Hình 6. Truy cập dữ liệu qua ứng dụng di động “Công dân Sóc Trăng”]
Việc triển khai 7 trạm quan trắc nguồn nước do dự án GIZ hỗ trợ này đã góp phần nâng tổng số trạm quan trắc tự động do nhà nước quản lý tại tỉnh Sóc Trăng từ 4 lên 11 trạm, tạo ra một hệ thống giám sát liên tục, bao quát được các khu vực trọng yếu. Hệ thống giám sát này đã và đang hỗ trợ công tác ứng phó, cảnh báo sớm về tình trạng xâm nhập mặn trong tỉnh một cách hiệu quả Nhờ có thêm 7 trạm quan trắc này, chính quyền địa phương đã chủ động hơn rất nhiều trong công tác ứng phó, giảm nhẹ và quản lý rủi ro thiên tai liên quan đến nguồn nước, qua đó đảm bảo an toàn cho sản xuất nông nghiệp và đời sống người dân.
Nhận thức được giá trị và hiệu quả của các trạm quan trắc nguồn nước tự động này, trong tương lai tỉnh Sóc Trăng có kế hoạch tiếp tục mở rộng và nâng cấp hệ thống quan trắc này, nhằm kiểm soát được diễn biến nguồn nước và xâm nhập mặn tại tất cả các khu vực sản xuất và dân sinh có nguy cơ cao.